ماچا که در بین عموم مردم دنیا به نام چای سبز ماچا نیز شناخته می شود، نوعی چای سبز پودری است. در واقع ماچا را از چای سبز تولید می‌کنند، البته برای تولید آن روش مخصوصی وجود دارد. برای تهیه چای ماچا باید برگ‌های جوانه زده چای سبز را حدود سه هفته قبل از برداشت در سایه رشد دهند. وقتی برگ‌های چای برداشت شدند، ساقه و ریشه جدا می‌شود و برگ‌ها به شکل پودر نرمی به نام ماچا درمی‌آیند.
به این ترتیب گیاه چای رنگ روشن‌تری پیدا می‌کند و محتوای کلروفیل، کافئین، تانن و اسیدهای آمینه موجود در آن بیشتر می‌شود. وقتی برگ‌های چای برداشت شدند، ساقه و ریشه جدا می‌شود و برگ‌ها به شکل پودر نرمی به نام ماچا درمی‌آیند. چای ماچا سرشار از آنتی اکسیدان است و با افزایش سوخت و ساز بدن در کاهش وزن افراد نیز بسیار موثر است. ماچا همچنین حاوی مواد مغذی برگ کامل چای است که کافئین و آنتی اکسیدان بیشتری نسبت به چای سبز دارد. در این مقاله، قصد داریم درباره ویژگی‌ها، خواص و فواید بی‌نظیر چای ماچا توضیح دهیم. پس در ادامه همراه ما باشید.
چای ماچا چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
چای ماچا نوعی چای سبز است که به شکل پودر درآمده و از برگ گیاه کاملیا سینسیس به دست می‌آید. چای ماچا، در مراسم چای سنتی ژاپن، استفاده زیادی دارد. برخلاف چای سبز که با برگ‌های کامل یا برگ‌های خرد شده، تهیه می شود، چای ماچا از برگ‌های پودر شده گیاه کاملیا تهیه می‌شود و پس از شستشو نباید تحت فشار قرار گیرد. از چای ماچا، در تهیه چای سیاه، چای یونولون، چای سفید و سایر انواع چای سبز استفاده می‌شود.
گیاه چای ماچا، چندین هفته قبل از برداشت در سایه رشد می‌کند. پس از برداشت گیاهان، برگ‌ها، ساقه‌ها و رگه‌ها برداشته می‌شود و قسمت‌های باقی مانده بخار داده شده و خشک می‌شوند و سپس به صورت پودری شکل و کاملا سبز رنگ در می‌آیند. بهترین نوع چای ماچا در مزارع چای ژاپن تولید می‌شود. مبدا پیدایش ماچا به قرن هشتم میلادی باز می‌گردد. در آن زمان راهبان ژاپنی دانه‌های چای را از چین با خود به کشور ژاپن می‌آوردند. سپس روش‌هایی را برای برداشت، فرآوری و آماده سازی چای سبز ابداع کردند که بعد ها این چای با نام چای سبز یا ماچا شناخته شد. فروشگاه اینترنتی باماسالمین، امکان تهیه بهترین و با کیفیت‌ترین نوع چای سبز ماچا را برای شما فرآهم کرده است.
طبیعت چای ماچا سرد است. چای سبز ماچا غنی از آنتی اکسیدان، کاتچین، فیبر، کلروفیل، ویتامین A، ویتامین C، ویتامین‌های B، ویتامین K، ویتامین E، سلنیوم، کروم، روی و منیزیم است. گفته می‌شود که چای سبز ماچا ۱۳۷ برابر بیشتر از چای سبز آنتی اکسیدان دارد. جالب است بدانید، که چای سبز ماچا بیشتر در چین، ژاپن و کشورهای آسیایی استفاده م شود و همان چای معروفی است که در مراسم چای ژاپنی سرو می‌شود.
اگرچه این چای در تمام نقاط ژاپن قابل کشت است، اما در ناحیه خاصی از ژاپن که دارای هوای مرطوب، تپه‌هایی با شیب زیاد، خاک غنی و تفاوت دمایی زیاد شب و روز باشد، شرایط برای رشد چای سبز یا ماچا بسیار بهتر خواهد بود. این ناحیه از ژاپن یوجی (Uji) نام دارد که اغلب چای ماچای موجود در ایران در این ناحیه از کشور ژاپن تولید می‌شود.
ماچا رنگ سبز بسیار براقی دارد. این رنگ حاصل از قرار گرفتن گیاه چای در سایه مصنوعی، آن هم درست چند هفته قبل از برداشت است. در حقیقت با این روش برداشت، گیاه می‌تواند کلروفیل بیشتری قبل از برداشت تولید کند. پس از برداشت محصول، برگ‌های چیده شده، بخار پز و سپس خشک می‌شوند. در نهایت ساقه‌ها و آوندها را جدا می‌کنند. سپس این برگ‌ها که با نام لاتین tencha شناخته می‌شوند، در یک آسیاب مخصوص متشکل از دو صفحه گرانیتی، تبدیل به پودر سبز رنگ و درخشانی می شوند. خرد کردن ۳۰ گرم ماچا می‌تواند تا یک ساعت زمان ببرد.
به صورت سنتی دو نوع چای ماچا با نام‌های Koicha (نازک) و Usucha (ضخیم) وجود دارد. چای ماچا Koicha شکل مرغوب آن به حساب می‌آید و برای مصرف روزمره یا در مراسم چانوی به کار می‌رود. اما نوع Usucha چای ماچا درجه کیفیت پایین‌تری دارد و بسیار در دسترس‌تر و ارزان‌تر است، بنابراین از چای ماچای Usucha در شیرینی‌پزی، تولید ماکارونی و بستنی استفاده می‌شود.
اگرچه چای ماچا دارای کافئین است، اما اثری که کافئین موجود در چای بر روی بدن می‌گذارد با کافئین موجود در قهوه کاملا متفاوت است. کافئین موجود در قهوه بر روی غدد آدرنال تاثیر منفی می‌گذارد و منجر به افزایش میزان آدرنالین، گلوکز و انسولین در بدن می‌شود. افزایش سطح این مواد در بدن باعث ایجاد حالت استرس و اضطراب و بی‌خوابی می‌شود. در مقابل، کافئین موجود در چای ماچا به تدریج وارد بدن می‌شود و به جای اینکه سطح انرژی بدن به طور ناگهانی افزایش پیدا کند و سپس به سرعت کاهش یابد، انرژی را به طور ثابت در طول ۳ الی ۴ ساعت بالا می‌برد.
خواص چای ماچا چیست؟
مطالعات علمی نشان می‌دهند که چای سبز ماچا به طور کلی دارای مزایای سلامتی بسیار زیادی است، اما تحقیقات در مورد مزایای منحصر به فرد چای ماچا تا به امروز بسیار محدود بوده است. در یکی از مطالعات مقدماتی انجام شده که به بررسی تأثیر مصرف چای سبز بر اختلال شناختی در افراد مسن و سالم پرداخته، نتیجه جالبی به دست آمده است. امتیاز شرکت کنندگان در ارزیابی عملکرد شناختی حاضر در این مطالعه پس از مصرف روزانه پودر چای ماچا، به مدت سه ماه، به طور قابل توجهی بهبود یافته است. البته محققان عنوان کرده‌اند که، مطالعات کنترل شده‌ای در مقیاس وسیع در مورد چای ماچا مورد نیاز است.
چای ماچا، حاوی مقادیر بالایی از پروپیل گلوتاکین، یعنی نوعی آنتی اکسیدان قوی است. اگرچه تحقیقات مربوط به مزایای سلامتی چای ماچا محدود است، اما برخی مطالعات نشان می‌دهد که مصرف منظم چای سبز ماچا، به طور کلی می‌تواند شما را در برابر بسیاری از شرایط بیماری‌زا، محافظت کند. چای ماچا دارای خواص سلامتی بسیار زیادی برای بدن است، که در ادامه به برخی از این خواص اشاره می‌کنیم:
۱- چای ماچا برای لاغری و کاهش وزن
چای سبز ماچا غنی از کاتچین است. کاتچین به طور خاص نوعی آنتی اکسیدان است و با نام EGCg شناخته می‌شود. چای سبز ماچا حاوی مقادیر زیادی از این آنتی اکسیدان به میزان سه برابر بیشتر از سایر انواع چای سبز است. تحقیقات نشان می‌دهد که کاتچین تاثیر مثبتی بر شاخص توده بدنی دارند.
در یک مطالعه، کاتچین بر چربی بدن در دو گروه از مردان سالم ژاپنی ارزیابی شد. پس از دو هفته تغذیه سالم، مردان به دو گروه با شاخص‌های وزن بدن مشابه و دور کمر تقسیم شدند. این مطالعه ۱۲ هفته به طول انجامید و شرکت کنندگان یک بطری چای سبز حاوی ۶۹۰ میلی گرم کاتچین یا یک بطری چای سبز حاوی ۲۲ میلی گرمی کاتچین را نوشیدند. بعد از نتایج حاصل از مطالعه معلوم شد که شاخص توده بدنی، دور کمر، جرم چربی بدن و ناحیه چربی زیر پوست افراد به مقدار زیادی در نوشیدن چای همراه با کاتچین کاهش یافت.
به همین دلیل، تصور می‌شود که نوشیدن چای سبز به ویژه چای سبز ماچا می‌تواند به کاهش اضافه وزن کمک کند. در مطالعه‌ای دیگر مشخص شد که EGCg موجود در ماچا می‌تواند متابولیسم را در طی ورزش با شدت متوسطی افزایش دهد. محققان دریافتند که عصاره چای سبز می‌تواند به میزان ۱۷ درصد، سوختن چربی‌ها را افزایش دهد، البته در زمانی که افراد به مدت ۳۰ دقیقه دوچرخه سواری کنند.
۲- چای ماچا برای تقویت عملکرد مغز
برخی تحقیقات نشان می‌دهند که بعضی ترکیبات موجود در چای ماچا به تقویت عملکرد مغز کمک می‌کنند. مطالعه‌ای به ارزیابی عملکرد مغزی افراد در قبال مجموعه‌ای از وظایف پرداخت. در این مطالعه که روی ۲۳ نفر انجام شد، بعضی شرکت‌کنندگان یا چای ماچا و یا میان وعده‌ای حاوی ۴ گرم ماچا مصرف می‌کردند، درمقابل گروه کنترل هم چای یا میان وعده‌ای معمولی می‌خوردند. درنهایت محققان متوجه شدند که ماچا باعث افزایش تمرکز، سرعت واکنش و حافظه می‌شود.
مطالعه دیگری نشان داد که مصرف روزانه ۲ گرم پودر چای سبز ماچا به مدت ۲ ماه، به بهبود عملکرد مغز در افراد مسن کمک می‌کند. علاوه بر این، ماچا حاوی مقدار کافئین بیشتری نسبت به چای سبز است. در هر ۱ گرم پودر ماچا، حدود ۳۵ میلی گرم کافئین وجود دارد. مطالعات متعدد مصرف کافئین را با بهبود عملکرد مغزی، واکنش سریع‌تر، افزایش تمرکز و تقویت حافظه ارتباط داده‌اند.
ماچا حاوی ترکیبی به‌نام ال تی اِنین (L-theanine) است که تأثیر کافئین را اصلاح می‌کند، هوشیاری را افزایش می‌دهد و از کاهش انرژی معمول پس از مصرف کافئین جلوگیری می‌کند. ال تی اِنین فعالیت موج آلفا در مغز را هم افزایش می‌دهد که این می‌تواند در ایجاد آرامش و کاهش سطح استرس مفید باشد.
۳- چای ماچا برای افزایش سطح انرژی و استقامت بدن
سامورایی‌ها، جنگجویان شریف قرون وسطی و مدرن ژاپنی، قبل از وارد شدن به نبرد با توجه به خاصیت نیرو بخشی‌اش، چای ماچا را می‌نوشیدند. در حالی که همه انواع چای سبز به طور طبیعی حاوی کافئین است، اما افزایش انرژی دریافتی از ماچا تا حد زیادی به خاطر ترکیب منحصر به فرد مواد مغذی دیگری است.
مقاومت افزایش یافته موجود در یک کاسه چای سبز ماچا می‌تواند تا ۶ ساعت طول بکشد و به دلیل اثرات ال تی اِنین، نوشیدنی ماچا هیچ یک از اثرات جانبی معمولی محرک ها مانند اضطراب و فشار خون بالا را ندارد.
۴- چای ماچا برای محافظت از کبد
کبد برای سلامتی حیاتی است و نقش مهمی در سم‌زدایی، اثربخشی داروها و پردازش مواد مغذی ایفا می‌کند. بعضی مطالعات نشان داده‌اند که چای سبز ماچا از سلامت کبد نیز محافظت می‌کند. دانشمندان در مطالعه‌ای، به مدت ۱۶ هفته به موش‌های دیابتی ماچا خوراندند و درنهایت متوجه شدند این گیاه، هم از آسیب به کلیه‌ها و هم کبد جلوگیری می‌کند.
در مطالعه دیگری به ۸۰ نفر که کبد چرب غیرالکلی داشتند، به مدت ۹۰ روز، هر روز ۵۰۰ میلی‌گرم چای سبز دادند. بعد از ۱۲ هفته، عصاره چای سبز سطح آنزیم کبد را به مقدار قابل توجهی کاهش داد. افزایش سطح این آنزیم‌ها موجب آسیب کبدی می‌شود.
علاوه بر این، تحلیل ۱۵ مطالعه مختلف حاکی از آن است، که نوشیدن چای سبز، با کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های کبد در ارتباط است. اما باید به خاطر داشت که ممکن است، عوامل دیگری هم در این ارتباط سهیم باشند. برای بررسی آثار ماچا بر روی انسان، باید تحقیقات بیشتری انجام بشوند، چون اغلب تحقیقاتی که تا به امروز انجام شده‌اند، آثار عصاره چای سبز را بر روی حیوانات بررسی کرده‌اند.
۵- چای ماچا برای محافظت از قلب
بیماری قلبی علت اصلی مرگ و میر در جهان است. تقریبا یک سوم مرگ و میرهای افراد بالای ۳۵ سال به علت بیماری‌های قلبی است. برخی مطالعات نشان داده‌اند، نوشیدن چای سبز که مواد مغذی مشابهی با ماچا دارد، برای مقابله با بیماری قلبی مفید است.
مطالعات نشان داده‌اند، که چای سبز سطح کلسترول ال دی ال (بد) و سطح کلی کلسترول و همین طور تری گلیسیرید (triglycerides) را کاهش می‌دهد. درضمن برای جلوگیری از اکسیداسیون کلسترول ال دی ال هم مفید است؛ عامل دیگری که به محافظت در مقابل بیماری قلبی کمک می‌کند.
مطالعات مشاهده‌ای نشان داده‌اند، که نوشیدن چای سبز با کاهش خطر ابتلا به بیماری قبلی و سکته قلبی هم ارتباط دارد. اگر نوشیدن چای ماچا در کنار رژیم غذایی مناسب و سبک زندگی سالم قرار بگیرد، می‌تواند قلب را سالم نگه دارد و درمقابل بیماری‌ها از آن محافظت کند.
چگونه از چای ماچا استفاده کنیم؟
پودر چای ماچا کاربردهای بسیار زیادی دارد و برای تهیه آن می‌توانید سفارش خود را در فروشگاه اینترنتی باماسالمین ثبت کنید. شاید تصور کنید، که پودر چای ماچا تنها برای استفاده در نوشیدنی‌ها و خوراکی‌ها است، اما از پودر چای ماچا می‌توان برای تهیه ماسک‌های بهداشتی و زیبایی نیز استفاده کرد. قبل از آنکه به سراغ تهیه نحوه استفاده از پودر سبز چای ماچا برویم، بگذارید درباره طعم چای ماچا صحبت کنیم.
طعم و مزه ماچا نزدیک به چای سبز است. همان طور که توضیح دادیم، چای ماچا نوعی چای سبز محسوب می‌شود. به همین دلیل برای افرادی که به طعم چای سبز علاقمند هستند و یا برای داشتن یک برنامه غذایی سالم‌تر این چای را انتخاب کرده‌اند بسیار مناسب است. طعم چای ماچا تلخ نیست، از آن جایی که ساقه و ریشه جدا شده و فقط قسمت‌های شیرین برگ این گیاه پودر می‌شوند، ماچا نه تنها تلخ نیست، بلکه اصطلاحا یک شیرینی پنهان (Subtle Sweetness) نیز دارد.
و حالا بیایید، درباره نحوه استفاده از پودر سبز چای ماچا صحبت کنیم. اولین قدم برای تهیه چای ماچا یک تا یک و نیم قاشق چای‌خوری چیزی حدود یک گرم از پودر چای سبز ماچا را در داخل یک کاسه یا فنجان بریزید. سپس کمی آب سرد به آن اضافه کنید و آن را با یک وسیله مناسب مانند یک چنگال یا همزن مخصوص ماچا به شکل M یا W، به هم بزنید تا جایی که حباب‌هایی ریز بر سطح ظرف یا فنجان ظاهر شوند، یا به اصطلاح چای ماچا کف کند.
چگونه چای گرم ماچا درست کنیم؟
بعد از مرحله اولیه، می‌توانید به دو روش سرد و گرم چای ماچا را آماده نوشیدن کنید. برای تهیه نوشیدنی گرم چای ماچا باید یک، تا یک و نیم قاشق چای خوری از پودر ماچا را به داخل یک فنجان بریزید و به روش توضیح داده شده مخلوط کنید. دقت کنید دمای آب نباید بیشتر از ۸۰ درجه باشد. آب جوش باعث تلخ مزه شدن ماچا شما می‌شود. برای به دست آوردن آب با دمای ۸۰ درجه سانتی گراد کافیست آب جوش آمده را در همان کتری جوش آمده به مدت دو دقیقه در دمای اتاق قرار دهید.
سپس هر مقدار، پودر ماچا که دور لبه فنجان مانده یا امکان دارد در تهِ فنجان مانده باشد را کامل هم بزنید. پس از آن مقدار بیشتری آب یا مایع مورد مصرف را اضافه کنید تا غلظت مناسب با طبع شما به دست آید. برای تعیین مقدار مطلوب میزان چای، بهتر است که یکی دو بار مقادیر مختلفی از این چای را تهیه کنید تا به میزان دلخواه خود در این مورد پی ببرید.
ماچا نیاز به دم کشیدن ندارد و چیزی از آن تحت عنوان تفاله باقی نمی‌ماند. معمولاً ماچای داغ را با قوری تهیه نمی‌کنند در غیر این صورت مواد آن تهنشین خواهد شد و رنگ آن نیز از سبز به زرد تغییر پیدا خواهد کرد. در ادامه و در صورت تمایل همچنین،می‌توانید اندکی شیر گرم نیز به آن اضافه کنید.
چگونه نوشیدنی سرد ماچا درست کنیم؟
برای تهیه نوشیدنی سرد با پودر سبز ماچا، کافیست، همان دستور چای گرم ماچا را با آب سرد پیش ببرید. حتی می‌توانید داخل فنجان قطعه‌ای یخ نیز بیندازید و برای خوشبوتر شدن، از افزودنی‌هایی مانند عسل و وانیل نیز استفاده کنید. همچنین پودر چای ماچا قابل ترکیب با بستنی یا اسموتی‌ها نوشیدنی‌های خنک دیگر نیز هست.
چگونه ماسک چای ماچا تهیه کنیم؟
مقادیر بالای آنتی اکسیدان‌ها، کاتچین و کلروفیل موجود در چای سبز ماچا به کاهش التهاب کمک می‌کند و با کاهش چین و چروک صورت و دور چشم به جوان سازی پوست صورت کمک می‌کند. برای تهیه ماسک ضد چروک با پودر سبز چای ماچا مقادیر مساوی از پور چای ماچا و گلاب را با هم ترکیب کنید و سپس بر روی پوست صورت بگذارید. پس از گذشت ۱۵ دقیقه صورت خود را با آب سرد بشویید.
همچنین چای ماچا به دلیل داشتن کاتچین، یک آنتی بیوتیک طبیعی بسیار قوی به حساب می‌آید، که با پاکسازی پوست برای درمان آکنه و جوش صورت نیز مفید است. برای تهیه ماسک ضد جوش چای ماچا یک قاشق چای خوری پودر چای سبز ماچا را با یک قاشق غذا خوری عسل ترکیب کنید و سپس بر روی پوست صورت خود بگذارید. پس از گذشت ۱۵ دقیقه پوست صورت خود را با آب سرد بشویید.
علاوه بر این‌ها، پلی فنل‌ها و کاتچین موجود در چای سبز ماچا برای درمان آفتاب سوختگی نیز مفید است. شما با استفاده از چای ماچا می‌توانید برای درمان آفتاب سوختگی پوست خود، ماسکی موثر تهیه کنید. برای تهیه ماسک چای ماچا به منظور درمان آفتاب سوختگی، مقداری پودر ماچا را با ژل آلوئه ورا و روغن اسطوخودوس ترکیب کنید. سپس مخلوط به دست آمده را بر روی آفتاب سوختگی پوست خود بگذارید. پس از گذشت ۲۰ دقیقه صورت خود را با آب سرد بشویید.
آیا چای سبز ماچا مضراتی دارد؟
اگر چه مصرف چای ماچا به عنوان یک نوشیدنی، عوارضی به همراه ندارد، اما با توجه به محتوای کافئین‌دار چای سبز ماچا، در صورت مصرف زیاد آن، ممکن است با برخی عوارض جانبی خاص مانند سردرد، بی خوابی، تحریک پذیری، اسهال و سوزش سر دل رو به رو شوید. همچنین مصرف چای سبز ماچا در برخی افراد ممکن است باعث بروز ناراحتی معده و یبوست شود. بنابراین در صورت داشتن حساسیت‌های خاص یا سابقه بیماری‌های مختلف، بهتر است برای مصرف چای ماچا با پزشک خود مشورت کنید.
ناگفته نماند، بهترین راه تشخیص مقدار نیاز بدن به چای ماچا این است، که تاثیر مقادیر مختلف از چای ماچا را بر روی بدن‌تان امتحان کنید. اگر شما به کافئین حساس باشید، ممکن است تنها با نوشیدن یک لیوان چای هنگام صبح در کل روز احساس شادابی و نشاط داشته باشید، اما اغلب مردم معمولا به دو الی سه لیوان چای سبز ماچا در روز واکنش مناسبی نشان می‌دهند. اگر شما به دنبال سم زدایی از بدن‌تان هستید یا قصد کاهش وزن دارید، یا این که از کمبود انرژی رنج می‌برید، نوشیدن دو لیوان چای ماچا در روز را به شما توصیه می‌کنیم.
با کم یا زیاد کردن میزان چای ماچای مصرفی، می‌توانید میزان تاثیر آن را تنظیم کنید. معمولا مقدار ۰.۵ تا ۱ گرم پودر ماچا ( نصف قاشق چای خوری) مقدار توصیه شده برای هر وعده مصرف این نوع چای سبز ماچا است. مقدار ۳ لیوان یا بیشتر از این چای فقط در شرایطی توصیه می‌شود، که شما انرژی خود را برای فعالیت روزانه از دست داده‌اید، یا با یک بیماری جدی مانند سرطان دست و پنجه نرم می‌کنید. در هر صورت، اگر دچار بیماری خاص یا شرایط سلامتی ویژه‌ای هستید، برای مصرف چای سبز ماچا و مقدار مناسب آن، با پزشک خود مشورت کنید. برای خرید آسان چای ماچا به صفحه فروشگاه نوشیدنی‌های باماسالمین مراجعه کنید و با ثبت خرید صورت اینترنتی، آن را درب منزل تحویل بگیرید.
